"Πράσινο φως" για την έναρξη των πλειστηριασμών

Πολύ κοντά στην ενεργοποίηση των πρώτων πλειστηριασμών ακινήτων βρίσκονται οι τράπεζες, καθώς μετά την αναστολή της αποχής των συμβολαιογράφων από τα καθήκοντά τους, απομένει μόνο η λήξη της απεργίας των δικηγόρων για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες των πλειστηριασμών.

 Μέχρι τα τέλη του έτους οι τράπεζες συνολικά σχεδιάζουν να προβούν σε 500 πλειστηριασμούς με μάξιμουμ τους 1.000. Χθες οι συμβολαιογράφοι ανακοίνωσαν ότι αναστέλλουν την αποχή στην οποία είχαν κατέλθει σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το ασφαλιστικό και από σήμερα επανέρχονται στα καθήκοντά τους. Κατόπιν αυτού, οι πλειστηριασμοί που έχουν οριστεί για την Τετάρτη 11 Μαΐου θα διενεργηθούν κανονικά, εφόσον έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενες διατυπώσεις της προδικασίας, ενώ τις επόμενες ημέρες, μετά και την επικείμενη δημοσίευση του ψηφισθέντος νομοσχεδίου, θα ακολουθήσει λεπτομερής εγκύκλιος με πίνακες και συγκριτικά στοιχεία, καθώς και τις αλλαγές που θα ισχύσουν από την 1η Ιουλίου 2016.

Το σχέδιο των τραπεζών για τους πλειστηριασμούς ακινήτων δανειοληπτών που έχουν χαρακτηρισθεί μη συνεργάσιμοι, προβλέπει γεωγραφική κατανομή και θα αφορά μεγάλα ακίνητα, σε αναλογία 60% στην περιοχή της Αττικής και 40% στην επαρχία, με πλήρη "εκπροσώπηση" ανά νομό.

Το σχέδιο των πλειστηριασμών θα έχει κυρίως χαρακτήρα "συνετισμού" οφειλετών που ενώ έχουν τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των δανείων τους, εντούτοις αδιαφόρησαν επιδεικτικά στις προσκλήσεις των τραπεζών για ρύθμιση των οφειλών τους. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες δεν προσδοκούν ουσιαστικό αποτέλεσμα από τους πλειστηριασμούς αυτούς, οι οποίοι αφενός θα τελεσφορήσουν μέσα στο 2017, αφετέρου το πλέον πιθανό είναι ότι τα ακίνητα που θα εκπλειστηριάσουν θα καταλήξουν στις ίδιες. Σημειώνεται επίσης ότι οι τράπεζες δεν έχουν κανένα συμφέρον να "μαζεύουν" ακίνητα, καθώς αυτό τους κοστίζει πολλά εκατομμύρια ευρώ ετησίως δεδομένου ότι το κόστος διακράτησης υπολογίζεται στο 4% - 4,5% του book value των ακινήτων τους. 

Το "μείον", όμως, του να περιέλθουν νέα, μεγάλα ακίνητα στην ιδιοκτησία τους, κρίνεται αμελητέο κακό μπροστά στην ανάγκη να πιέσουν τους οικονομικά δυνάμενους κακοπληρωτές, να τηρήσουν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις. 

Στο ίδιο μήκος κύματος, ούτε ο φόβος για κατακρήμνιση των τιμών των ακινήτων συνεπεία μαζικών πλειστηριασμών, φαίνεται να λειτουργεί πια ως μείζον αντικίνητρο για τους πλειστηριασμούς. Και αυτό διότι κερδίζει έδαφος η άποψη ότι σε μια αγορά που καταγράφει συνεχείς σταδιακές μειώσεις, ένα απότομο πτωτικό σοκ θα μπορούσε να την ισορροπήσει απευθείας στον "πάτο" των τιμών, δημιουργώντας τη βάση για νέα σταδιακή άνοδο.

Οι τράπεζες έχουν εντοπίσει 28.000 – 30.000 δανειολήπτες που ανήκουν στην κατηγορία των στρατηγικών κακοπληρωτών και οι οποίοι αρνούνται συστηματικά να προβούν σε οποιαδήποτε ρύθμιση με την τράπεζά τους, τη στιγμή που διαθέτουν παράλληλα υψηλές καταθέσεις. Οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες θα είναι αυτοί που θα μπουν στο στόχαστρο των πρώτων πλειστηριασμών προς παραδειγματισμό και συμμόρφωση. Για το λόγο αυτό, το σχέδιο στο οποίο έχουν συμφωνήσει οι τράπεζες προβλέπει γεωγραφική κατανομή, με την κάθε τράπεζα να θέτει προς πλειστηριασμό τουλάχιστον ένα ακίνητο ανά νομό.

Σημειώνεται ότι το 2015 οι πλειστηριασμοί ακινήτων από τις τράπεζες ήταν ουσιαστικά "παγωμένοι", καθώς ούτε το 2% όσων έγιναν δεν επισπεύσθηκε από τράπεζες. Το 2014 είχαν γίνει 16.000 πλειστηριασμοί από 19.200 το 2013, όταν τις χρονιές "αιχμής" των πλειστηριασμών, το 2008 και 2009 (οι δύο πρώτες χρονιές της διεθνούς κρίσης μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers) είχαν γίνει αντίστοιχα 43.000 και 52.000 πλειστηριασμοί. 

Σημειώνεται ότι με βάση τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που ψηφίστηκε στη Βουλή τον Ιούλιο του 2015, από φέτος οι πλειστηριασμοί ακινήτων θα γίνονται με βάση την εμπορική τιμή. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται να αποσυμφορηθεί και να απλοποιηθεί η μέχρι πρότινος διαδικασία η οποία προέβλεπε τιμή πρώτης προσφοράς την αντικειμενική αξία και προϋπέθετε δύο άγονους πλειστηριασμούς για να κάνει δεκτό το αρμόδιο δικαστήριο τη μείωση της τιμής εκκίνησης. Σήμερα οι εμπορικές τιμές είναι, κατά μέσο όρο, 30% χαμηλότερες σε σχέση με τις αντικειμενικές.