Πως και γιατί "βούλιαξε" το μεγαλεπήβολο σχέδιο του εμίρη Αλ Θάνι. Τα εκατομμύρια από το Κατάρ και οι εμπλεκόμενες εταιρείες

Τον Απρίλιο του 2012 μία είδηση κάνει τα τηλέφωνα να χτυπήσουν παρατεταμένα στα δημοσιογραφικά γραφεία. Ένα μικρό ελληνικό νησί, η Οξυά, δυτικά του Μεσολογγίου, πωλείται στον εμίρη του Κατάρ, Χαμάντ μπιν Χαλίφα Αλ Θάνι, με τίμημα 5.600.000 ευρώ.

Η είδηση γινόταν γνωστή με καθυστέρηση ενός μήνα, καθώς το προσύμφωνο για την πώληση του νησιού είχε ήδη υπογραφεί στις αρχές Μαρτίου υπό καθεστώς άκρας μυστικότητας.

Το νησί… εγκατέλειπε τον ιδιοκτήτη του, ελληνοαυστραλό κροίσο, Χάρη Σταμούλη, και μεταβιβαζόταν στον τότε ηγέτη του εμιράτου του Κατάρ, Χαλίφα Αλ Θάνι. Μέχρι πρότινος μάλιστα, η προοπτική ανάπτυξης της Οξυάς φάνταζε ιδιαίτερα ελκυστική για τον βαθύπλουτο Kαταριανό επενδυτή.

Στη συνέχεια το εγχείρημα της Οξυάς φάνηκε να προσκρούει στους περιβαλλοντικούς περιορισμούς της ελληνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι το νησάκι βρίσκεται εντός των ορίων του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου - Αιτωλικού, αλλά κι εντός του ορίου περιοχών Natura, σύμφωνα με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και αποτελεί προστατευόμενη περιοχή.

Το μεγαλεπήβολο πλάνο του Χαλίφα Αλ Θάνι

Ο εμίρης φιλοδοξούσε να δημιουργήσει στην Οξυά το δικό του βασίλειο εν Ελλάδι. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σενάρια -ευφάνταστο ή μη- που είδαν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας, ήταν εκείνο της δημιουργίας ενός παγκόσμιου κέντρου μοντέρνας τέχνης.

Επρόκειτο επένδυση το ύψος της οποίας εκτιμάται ότι θα άγγιζε τις 300.000.000 ευρώ. Το χρονοδιάγραμμα ήταν αυστηρό και απαιτητικό, και προέβλεπε ότι οι εργασίες στο νησί θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί το αργότερο μέσα σε τρία χρόνια από τη στιγμή που θα δίνονταν οι άδειες.

Το φιλόδοξο αναπτυξιακό σχέδιο με την ονομασία «Oxia Art Island», προσέκρουσε όμως σε περιβαλλοντικό... βέτο πριν ακόμα ξεκινήσει να υλοποιείται, ενώ κάτι ανάλογο ισχύει και στην περίπτωση του πρώην «ωνασικού» Σκορπιού, ιδιοκτησίας Ριμπολόβλεφ. Πέρα από τις εγκαταστάσεις που βρίσκονταν ήδη εκεί από την εποχή του Αριστοτέλη Ωνάση, δεν έγινε καμία περεταίρω παρέμβαση στο νησάκι.

Το λιβανέζικο fund που ανέλαβε τη διαπραγμάτευση

Τη διαπραγμάτευση, αλλά και την επίτευξη της συμφωνίας, ανέλαβε διεκπεραιώσει το λιβανέζικο επενδυτικό σχήμα με την ονομασία PIMARA. Κατόπιν η εταιρεία ανέθεσε τη μελέτη για την ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων στην Οξυά στο αρχιτεκτονικό γραφείο «ΑΑ Associates» του Στέλιου Αγιοστρατίτη.

Το δικαστικό γαϊτανάκι

Στην πορεία όμως, η εμπλοκή στην εξέλιξη των διαδικασιών έφερε αντιμέτωπες στα δικαστήρια τις δύο πλευρές -PIMARA και Αγιοστρατίτη- από τα μέσα του 2014 έως κι αυτή τη στιγμή.

Το δικαστικό γαϊτανάκι άνοιξαν πρώτοι οι νομικοί σύμβουλοι του Αγιοστρατίτη, ενώ στις αρχές Δεκεμβρίου οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Η PIMARA κατέθεσε με τη σειρά της αγωγή εναντίον της ΑΑ Associates, η οποία προσεχώς ετοιμάζει και νέα αγωγή για συκοφαντική δυσφήμιση, ενώ ήδη διεκδικεί το ποσό των 2.225.000 ευρώ για την εκπόνηση της μελέτης, θεωρώντας ότι οι Καταριανοί υπαναχώρησαν αναίτια των οικονομικών τους υποχρεώσεων.

Το σκεπτικό της δικαστικής προσφυγής

Η PIMARA προσέφυγε στα δικαστήρια με το σκεπτικό ότι η εταιρεία του κυρίου Αγιοστρατίτη δεν είχε προειδοποιήσει σχετικά με τους περιβαλλοντικούς περιορισμούς, οι οποίοι εμπόδιζαν την ανέγερση των εγκαταστάσεων στην Οξυά.

Από την πλευρά του, ο κύριος Αγιοστρατίτης, με τον οποίο επικοινώνησε το newsbeast.gr, απαντά ότι οι συγκεκριμένοι ισχυρισμοί είναι παντελώς ψευδείς. «Οι ιδιοκτήτες αγόρασαν το νησί το 2012, πληρώνοντας το τίμημα, εξόφλησαν το προσύμφωνο και ήρθαν σε επαφή με το γραφείο μας στις 26 Ιουλίου του 2012. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το προσύμφωνο αναγράφει -κάτι που το γνώριζαν και οι ίδιοι-, ότι πρόκειται για περιοχή προστατευόμενη από τη συνθήκη NATURA».

Όπως λέει ο ίδιος «η αμοιβή που είχαμε συμφωνήσει ήταν συνολικά 7.500.000 ευρώ. Έως το σημείο που εκτελέσαμε έργο, έπρεπε να λάβουμε 2.250.000 ευρώ, τα οποία απαιτούμε αυτή τη στιγμή». Σημειώνει μάλιστα ότι το σύνολο του έργου είχε προϋπολογιστεί στα 250.000.000 ευρώ.

«Δυστυχώς όμως άλλαξε το καθεστώς, καθώς και τα πλάνα των επενδυτών, κι όπως φαίνεται δεν επιθυμούν να πληρώσουν. Γι' αυτό το λόγο προχωρήσαμε στη διεκδίκηση των νόμιμων δικαιωμάτων μας», προσθέτει.

Στο ερώτημα εάν η εταιρεία του εμφανίστηκε ασυνεπής ως προς την επίλυση των ζητημάτων αδειοδότησης ο Στέλιος Αγιοστρατίτης απαντά: «Πρόκειται για ανυπόστατες κατηγορίες. Πώς θα μπορούσε να αλλάξει ένας αρχιτέκτονας το νομικό καθεστώς;», αναρωτιέται και τονίζει: «Όπως σας είπα γνώριζαν τους υφιστάμενους νομικούς περιορισμούς. Στην εξέλιξη όμως εκδόθηκαν διατάγματα και ερμηνευτικές εγκύκλιοι, οι οποίες τους προσέφεραν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τη συγκεκριμένη έκταση. Σημειωτέον ότι εμείς από την πλευρά μας είχαμε επισημάνει εξαρχής είναι πιθανόν να παρουσιαστούν δυσεπίλυτα προβλήματα».

Σε όλα τα παραπάνω ανεπίσημοι κύκλοι, οι οποίοι πρόσκεινται στην PIMARA σημειώνουν ότι για να προχωρήσουν οι εργασίες θα πρέπει να εξασφαλίσουν το καθεστώς Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ), κάτι που απαιτεί πολιτική απόφαση με την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης.

Μάλιστα, όπως σημειώνουν, «η πλευρά Αγιοστρατίτη ήταν εκείνη, η οποία δεν κατάφερε να ξεπεράσει τα εμπόδια, έχοντας ήδη εισπράξει 400.000 ευρώ, ενώ είχε προηγουμένως υποσχεθεί ότι θα κινήσει όλες τις νόμιμες διαδικασίες για τον αποχαρακτηρισμό της συγκεκριμένης έκτασης».

Ο κύριος Αγιοστρατίτης

«Κτιριακές εγκαταστάσεις μεγάλης έκτασης μπορούν να γίνουν μόνο με φωτογραφικές διατάξεις»

Την εμπλοκή που έχει δημιουργηθεί, σχολιάζει από την πλευρά της, η Θεοδότα Νάντσου, υπεύθυνη περιβαλλοντικής πολιτικής του WWF. Όπως σημειώνει: «Η περιοχή προστατεύεται και μπορούν να γίνουν με βάση τη νομοθεσία κάποιες παρεμβάσεις. Εάν κάποιος θέλει να δημιουργήσει κάτι μεγαλεπήβολο στην περιοχή, ο μόνος τρόπος για να το κάνει είναι να παρακάμψει τη νομοθεσία ή να ζητήσει φωτογραφική τακτοποίηση. Το πιθανότερο είναι ότι ο επενδυτής δεν ήθελε να ανατρέψει τα πάντα για να δημιουργήσει αυτό που είχε σχεδιάσει, ενώ ανακάλυψε στην πορεία ότι πρέπει να προσπελάσει δεκάδες εμπόδια για να φτάσει στο στόχο του. Το νησί μπορεί σε κάθε περίπτωση να πωληθεί, όπως και έγινε, ωστόσο όπως τα δεδομένα συντείνουν στο γεγονός ότι κάποιοι δεν φρόντισαν να τον ενημερώσουν επαρκώς για το ισχύον καθεστώς»

Τι αναφέρει ο νόμος

Ο νόμος, τον οποίο επικαλούνται στελέχη του Φορεά Προστασίας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας, είναι σαφής. (ΚΥΑ 22306/ΦΕΚ 477/31.5.2006).

Κι αυτά τα οποία επιτρέπει να γίνουν στο προστατευόμενο νησί των Εχινάδων είναι ελάχιστα...

Συγκεκριμένα επιτρέπονται:

Οι ελαιοκαλλιέργειες.

Η βόσκηση και οι παραδοσιακές εγκαταστάσεις εσταυλισμού μέχρι την εκπόνηση και έγκριση μελέτης βοσκοϊκανότητας.

Η μελισσοκομία.

Η κατασκευή υποδομής στις ακτές για την εξυπηρέτηση των υδατοκαλλιεργειών.

Η ήπια αναψυχή για ανάπτυξη της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης.

Η εγκατάσταση υποδομής για την εξυπηρέτηση των επιτρεπόμενων χρήσεων και δραστηριοτήτων, όπως μικρή αγροτική κατοικία επιφάνειας μέχρι 80 τ.μ., αποθήκες φύλαξης αγροτικών εργαλείων επιφάνειας μέχρι 50 τ.μ., κλπ.

oxiaΣε κάθε περίπτωση, φορείς οι οποίοι γνωρίζουν το ζήτημα αναφέρουν ότι υπάρχει κενό στη νομοθεσία, καθώς εκκρεμεί τόσο ο κανονισμός Διοίκησης και Λειτουργίας της προστατευόμενης περιοχής, καθώς και οι όροι δόμησης.

Όσο λοιπόν δικαστική περιπέτεια των δύο πλευρών συνεχίζεται το πιθανότερο είναι πως αποδομείται σταδιακά το φιλόδοξο σενάριο για fast track επενδύσεις, μακριά από τα πολυδαίδαλα και ταυτόχρονα παρεξηγημένα επιχειρηματικά μονοπάτια. Η πλευρά των Καταριανών δεν έχει εγκαταλείψει το όνειρο για τη δημιουργία… βασιλείου της στα νερά του Ιονίου, το οποίο προς το παρόν τουλάχιστον δείχνει περισσότερο να βουλιάζει παρά να επιπλέει σε αυτά.