Ρηξικέλευθη Πρόταση για ακίνητα που κινδυνεύουν να βγουν σε πλειστηριασμό

Του Νικόλαου Γεωργικόπουλου

Τα πρόσφατα αποτελέσματα των σεναρίων προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων (stress tests) για τις ελληνικές τράπεζες επιβεβαίωσαν το γνωστό σε όλους, μα μείζον πρόβλημα του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος, δηλαδή το υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων ή κατά το ευρύ κοινό των "κόκκινων" δανείων. 

Αν και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι επιτυχείς οι αυξήσεις κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών, ωστόσο, όσο συνεχίζει να υπάρχει αβεβαιότητα στο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον και αν δεν εμπιστευτούν οι Έλληνες την οικονομική στρατηγική που προτείνεται, δεν θα έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα οι ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών. Η εμπιστοσύνη των πολιτών προς το ίδιο τους το Κράτος και συγκεκριμένα στο πολιτικό-οικονομικό σύστημα οφείλει να αποκατασταθεί άμεσα.

Για να κατανοήσετε το εύρος του προβλήματος αναφορικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ελληνικών τραπεζών, παραθέτονται δύο διαχρονικά γραφήματα: το πρώτο  εμφανίζει τις καθυστερήσεις δανείων συνολικά (έχοντας συμπεριληφθεί και οι ρυθμίσεις) και το δεύτερο, τις καθυστερήσεις δανείων ανά κατηγορία.

Τι πρέπει να γίνει τώρα.

Οι τράπεζες θα έπρεπε στην απαρχή της κρίσης να είχαν βοηθήσει στο μέγιστο δυνατό (και μάλιστα οικειοθελώς) τους δανειολήπτες πελάτες τους, ώστε να μην είχαν αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό τα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Τουλάχιστον ας το πράξουν τώρα, αν θέλουν πραγματικά να επιτύχουν κέρδη μέσω της συνετής διαχείρισής τους, κάνοντας ταυτόχρονα κοινωνική πολιτική και διατηρώντας με αυτό τον τρόπο αλώβητο μεγάλο τμήμα του κοινωνικού ιστού της χώρας, αλλά και αποφεύγοντας μια νέα ανακεφαλαιοποίηση στο άμεσο μέλλον.
  
Οι τράπεζες γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο κόστος διαχείρισης των ακινήτων από μαζικούς πλειστηριασμούς. Για αυτό θα πρέπει σε συνεργασία με το Κράτος να επικεντρωθούν στο μείζον πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων που αφορούν την πρώτη κατοικία και να δώσουν άμεσα μια λύση βιώσιμη και για τις δυο πλευρές (τράπεζες & δανειολήπτες). Είναι προς όφελος όλων να μην πειραχτούν τα σπίτια των πολιτών τα οποία πραγματικά αποτελούν την πρώτη τους κατοικία και οι οποίοι αποδεδειγμένα βρέθηκαν σε αυτή την δυσχερή οικονομική κατάσταση λόγω της αυστηρής λιτότητας που επιβλήθηκε στην ελληνική οικονομία, της επιβολής υψηλής φορολογίας και της ταυτόχρονης μείωσης των εισοδημάτων.

Το ελληνικό Κράτος και οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να πουν ΌΧΙ σε εταιρείες και άλλα ειδικά κερδοσκοπικά ταμεία του χρηματοπιστωτικού κλάδου (Distress funds, Hedge funds και Vulture funds, δηλ, σε "γύπες" των διεθνών αγορών). Οι τράπεζες οφείλουν να βοηθήσουν στο μέγιστο δυνατό τους Έλληνες δανειολήπτες που εξακριβωμένα δεν δύνανται να εξυπηρετήσουν τα στεγαστικά τους δάνεια και να διατηρήσουν "αλώβητη" την πρώτη κατοικία τους λόγω της μακροχρόνιας ύφεσης που έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία.

Στην βάση αυτή, θα πρέπει να προβούν άμεσα στην μεγίστη επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων, με ταυτόχρονη ουσιώδη μείωση των επιβαλλόμενων επιτοκίων, και να προσφέρουν περίοδο χάριτος στην αποπληρωμή τους, όταν αυτό καθίσταται απαραίτητο. Αν όλα τα προηγούμενα μέτρα δεν αποδίδουν, τότε ΝΑΙ να προβούν σε άμεση απομείωση "haircut" του αρχικού κεφαλαίου των στεγαστικών δανείων, ώστε να μην καταλήξουν τελικά στους "γύπες" των διεθνών αγορών.

Ρηξικέλευθη Πρόταση για να ελαχιστοποιηθούν οι πλειστηριασμοί

Επιπλέον, οι Μη Κύριες Κατοικίες (δεύτερες και εξοχικές) των δανειοληπτών που δεν δύνανται να μπουν σε κάποια από τις εξαγγελθείσες ρυθμίσεις (για τα κόκκινα δάνεια) και αποδεδειγμένα δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο δάνειό τους, αλλά επιθυμούν ωστόσο να τα διατηρήσουν στην ιδιοκτησία τους: ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ να ενοικιαστούν σε "νόμιμους" πρόσφυγες, όπου το αντίτιμο του ενοικίου τους θα πληρώνεται απευθείας στις τράπεζες (ως δόση των μη εξυπηρετούμενων δανείων) και θα προέρχεται από τα Ευρωπαϊκά κονδύλια (χρήματα) που προορίζονται για την επίλυση του προσφυγικού θέματος στην Ελλάδα. Με αυτό τον τρόπο και θα μειωθούν σημαντικά τα προβληματικά δάνεια των τραπεζών, αυξάνοντας σημαντικά τα κέρδη τους, αλλά και οι δανειολήπτες θα διατηρήσουν τα ακίνητά τους στην ιδιοκτησία τους.

Το πιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο (asset) των τραπεζών, αλλά και κάθε επιχείρησης, είναι οι πελάτες τους, ας φροντίσουν λοιπόν να μην τους χάσουν.

* Δρ. Νικόλαος Γεωργικόπουλος, Επισκέπτης Καθηγητής Έρευνας, Stern Business School - Παν. Νέας Υόρκης